قالکاری

قالکاری(غالکاری)

قالکاری به صورت غالکاری هم نوشته می شود،یکی از زیر شاخه های مرتبط به طلا است و به معنی بازیافت طلا از زباله هایی که ممکن است در آن اثری از طلا باشد،است.

قالکار هم کسی است که حرفه شغل قالکاری را بلد است و این عمل را انجام می دهد.در واقع قالکار از هر چیزی که احتمال می رود در آن طلا باشد،حتی به میزان اندک سعی می کند طلا را جدا و استخراج نماید.

قالکاری را برای چه مواد و ضایعاتی میتوان استفاده کرد؟

1.خاک کف کارگاه های طلا سازی:

در کارگاه های طلاسازی،در کف کارگاه ها همیشه مقداری گرد طلا وجود دارد که البته این گرد طلا با گرد و غبار وخاک کف زمین مخلوط شده است.

طلاساز ها این خاک را جمع آوری میکنند و هر چند وقت یکبار به نزد قالکار می روند تا ایشان خاک را ذوب کنند و طلا را از خاک استخراج نماید.

2.خاک طلا:

خاک های معدنی نیز از دیگر موادی هستند که می توان از آنها طلا استخراج نمود.

3.ضایعات الکترونیک:

ضایعات الکترونیک مثل قطعات و برد های الکترونیکی،رایج ترین ضایعاتی هستند که که با روش قالکاری بازیافت می شوند چرا که این روش نسبت به روش های دیگر مثل روش شیمیایی بازدهی بیشتری دارد.

4.چاه فاضلاب و کولر کارگاه های طلا سازی:

در بازار تهران مجتمع هایی هست که در آن کارگاه های طلا سازی زیادی وجود دارد.چاه فاضلاب این کارگاه ها مشترک است. به همین علت قالکار ها تقریبا مطمئن هستند حجم زیادی طلا باید آنجا تلنبار شده باشد مثل فاضلاب بازار بزرگ تهران که قالکار ها برای آن صف می بندند چرا که بسیاری از کارگاه های طلاسازی در این منطقه هستند و قطعا طلای زیادی در این فاضلاب خوابیده است.

نحوه استخراج طلا به روش قالکاری:

قالکار با استفاده از کورههای بزرگ تمام زباله ها را میسوزاند و خاکستر باقی مانده از آن را با استفاده از اسید نیتریک و نقره، طلا را از خاکستر زباله ها بازیافت می کنند

قالکارها فرآیند قالکاری را به چه صورت انجام می دهند ؟

در کارگاه قالکاری ابتدا همه وسایلی را که طلاساز آورده است درون کوره ای بزرگ به نام کوره غال میریزند و آتش میزنند سپس خاکستر به دست آمده را در کوره های کوچک میریزند

قالکارها پیش از این که خاکسترهای به دست آمده را در کوره بریزند ابتدا مقداری سرب و نقره در کوره میریزند تا ذوب شود.

نکته : سرب و نقره کمک میکند تا ذرات طلا بهتر بازیافت شوند.

به این ترتیب وقتی سرب و نقره به شکل مذاب ،درآمد قالکارها خاکستری را که از سوزاندن وسایل کارگاه طلاسازی به دست آمده درون کوره میریزند

پس از چند دقیقه ناخالصی های درون خاکستر روی سطح مواد مذاب قرار می گیرند

قالکارها با کج کردن ،کوره ناخالصی ها و سرب مذاب را از کوره بیرون می ریزند چون طلا و نقره پایین تر از سرب و ناخالصی ها قرار میگیرند

به این شکل ناخالصی ها از ذرات طلا و نقره جدا میشوند، بعد از این مرحله قالکارها طلا و نقره گداخته را که مانند خمیر به هم چسبیده اند به وسیله انبرهای ویژه ای بر می دارند به مخلوط به دست آمده قرص طلا و نقره گفته

می شود.

قالکارها به وسیله چکش به قرص طلا و نقره ضربه میزنند تا ذرات سرب چسبیده به آن جدا شود.

در مرحله بعد نوبت به جدا کردن طلا و نقره از یکدیگر میرسد. برای این کار قالکارها قرص طلا و نقره را پس از چکش کاری درون ظرفی از جنس استیل میگذارند و اسید نیتریک به آن اضافه می کنند به این ترتیب آقای قالکار ظرف حاوی اسید نیتریک و قرص طلا و نقره را روی اجاقی میگذارد تا به جوش آید.

با جوشیدن ،اسید بخار خرمایی رنگی از آن بلند میشود. بخار خرمایی رنگ بسیار سمی است و تنفس آن به ریه آسیب میزند پس از چند دقیقه حجم بخار خرمایی رنگ کم میشود غالکارها میگویند این نشانه ضعیف شدن اسید نیتریک است به همین علت دوباره اسید اضافه می کنند قالکارها این کار را چند بار انجام میدهند تا اسید نیتریک نقره را در خود حل کند و ذرات طلا در ته ظرف جمع شود.

در این مرحله ذرات طلا به شکل پودر در آمده اند اما هنوز نمیتوان گفت طلا ناخالصی ندارد چون مقداری نقره به آن چسبیده .است به این علت غالکارها ذرات طلای به دست آمده را با آب جوش می شویند وقتی ذرات طلا با آب جوش شسته میشوند آب به رنگ شیر در میآید این تغییر رنگ نشانه این است که هنوز مقدار کمی نقره به ذرات طلا چسبیده است این کار آنقدر تکرار میشود تا رنگ آب تغییر نکند به این شکل طلای 24 عیار به دست می آید و غالکارها بعد از وزن کردن آن را در اختیار مشتریهای خود میگذارند

اما این پایان کار قالکارها نیست، چون آنها باید نقره حل شده در اسید نیتریک را هم بازیافت .کنند برای این کار باید محلول حاوی اسید نیتریک آب و نقره را درون ظرفهای پلاستیکی ریخت و چند قطعه فلز مسی درون آن گذاشت به این ترتیب ذرات نقره جذب فلز مس می.شوند. این کار معمولا حدود 12 ساعت زمان میگیرد تا همه ذرات نقره ای که در هـ محلول آب و اسید وجود دارد جذب قطعات مس شوند برای این که بدانیم در محلول نقره ای باقیمانده است یا نه مقداری نمک به آن اضافه میکنیم اگر نمک به سرعت در آب ته نشین شود نشانه این است که در محلول دیگر نقره وجود ندارد، ولی اگر نمک مانند شیر در محلول پخش شود نشانه این است که هنوز ذرات نقره در محلول وجود دارد و کار را باید ادامه داد.

نکته از آنجایی که سرب و اکسید سرب مواد خطرناک و سرطان زایی هستند لازم است که فرآیند غالکاری در زیر هود کوره که به سیستم تصفیه هوا مجهز است انجام شود. همچنین بعضی از افراد برای این که از سرب استفاده نکنند فقط از مس یا نقره به همراه مقداری فلاکس مثل بوره و سدیم کربنات استفاده می نمایند.

تولید محتوا توسط شرکت طلاسازی کیمیاگران اسوه کویر